Duman Tahliyesi Nasıl Çalışır?
Doğal duman tahliyesi yaşam alanlarında, duvarların alt taraflarına yerleştirilen hava girişleri ile mümkünse duvarların üst tarafları ya da tavana yerleştirilen hava çıkışları sayesinde doğal termik yükselme olgusundan yararlanarak, dumanı insanların bulunduğu seviyenin üzerinde, sabit bir tabakada tutar. Bu sınırın altında az miktarda duman bulunurken, onun üzerinde siyah ve zehirli yangın gazı tabakası bulunur. Bu duman tahliye yönteminde önemli olan, duman tabakalarının birleştiği çizgide karışımların meydana gelmemesidir. Aksi takdirde zehirli duman tabakasının, dumansız tabakaya inmesi söz konusu olacaktır.
Doğal duman tahliye sağlayan duman kapakları sayesinde, termik yükselme prensibinden yararlanılarak, ısınan hava yükselmekte ve bu tabaka yangın henüz oluşma evresindeyken doğrudan dışarıya aktarılmaktadır. Bunun için gereken hava girişleri akıntının dengelenmesini sağlar ve termik yükselme olgusunu baca etkisi ile güçlendirir. Ancak ilgili duman tahliye cihazları dışarıda rüzgâra karşı korunmuş durumda olmalıdır. Bunun nedeni, duman gazlarının yayılması ile dışarıya atılması, özellikle büyük hacimlerde meydana gelen yangınlarda, önemli oranda odadaki hava akışına bağlı olmasıdır. Bu akış, dışarıdaki rüzgâr basıncı dağılımından etkilenebilmektedir. Bu durumlarda duman yayılmasının tarifi için kullanılan, alan modelleri teorilerinin kullanılması rüzgâr etkileşiminden dolayı uygun değildir. Rüzgâr etkisinde duman yayılımı, yan duvarların da hesaba katıldığı küçük ölçekli modellerde, rüzgâr kanalı uygulamasını mümkün kılar. Bu tür incelemeler göstermektedir ki, yan duvarlarda rüzgâr tarafından etkilenmeyen hava giriş ve çıkışlarının yer almasının şart olduğunu göstermektedir. Bu açıklıkların daima rüzgârın etkili olmadığı yönde bulunması gerektiğinden, doğal tahliye ve hava giriş yüzeylerinin karşılıklı en az iki bina duvarlarında bulunması gerekmektedir. Doğal ısı ve duman tahliye sistemlerine ait gereksinimler ve ölçüler DIN 18232 standardı, bölüm 2'de yer almaktadır.
Doğal bir duman tahliye sisteminin avantajı, artan sıcaklıklarda artan çekme gücü sayesinde fazladan oluşan duman gazı hacminin dışarıya atılmasının mümkün kılınmasında yatmaktadır. Mekanik duman tahliyesinde ise, yangın gazları mekanik yolla, vantilatörlerle, sabit bir hacimle dışarıya atılır. Bu yöntem özellikle düşük yangın sıcaklıkları için uygundur. Daha yüksek sıcaklıklarda ise, vantilatörlerin sabit aktarım gücü, sıcaklık nedeniyle artan hava hacmine karşı yetersiz kalması söz konusu olabilir.
Doğal bir duman tahliye sisteminde; ışıklıklar, cam piramitler, devirmeli veya katlamalı kanatlar gibi, bina tipi ve mimarisine göre, değişik ısı ve duman tahliye açıklık biçimlerinin montajı mümkündür. Düz çatılı binalarda, tonoz formlu ısı ve duman tahliye kapakları, ışıklıklar veya cam piramitler kullanılabilir. Eğimli çatı veya şed çatılarda, devirmeli veya katlamalı açılır kanatların monte edilmesi de mümkündür. Doğal duman tahliyesinin etkisini en iyi biçimde sağlamak için, kapak ebadı, türü ve yerleşimi dikkate alınmalıdır. Önemli olan, duman gazlarının olabildiğince engelsiz bir şekilde binadan dışarıya akmasının mümkün kılınması, yapısal unsurların engel olmamasıdır (pencere kanatları, bina çıkıntıları, merdiven, havalandırma kanalları gibi).
ESSMANN DUMAN TAHLİYE SİSTEMLERİ;
- - Ortamın dumanla dolmasını önler, kaçış yollarını güvene alır ve insan hayatını korur.
- - Dumansız bölgeler sayesinde itfaiyenin doğrudan içeriden müdahalesine izin verir.
- - Isıyı düşürmesi ile bina ve envanterinin tamamen tahrip olmasını önler.
- - Yangın gazları ve aşırı sıcakta çözünen maddeler sonucu yangın nedenli hasarları azaltır.
Yenilik, Esneklik ve Hareketlilik
Isı ve duman tahliye sistemleri, insan hayatı ve maddi varlıkların korunması için bir gerekliliktir. Duman ve yangın gazlarından kaynaklanan tehlikeler sadece bir ısı ve duman tahliye sistemi kurularak önlenebilir. Almanya'nın tüm şehirlerinde geçerli yapı yönetmeliklerinde ısı ve duman tahliye sistemlerinin talep ediliyor olmasının çok önemli bir nedeni vardır. Yapısal yangın önleme, binaların tasarımı sayesinde önemli ilerlemeler kaydetmiş olsa da, kişisel tasarım şekli bu yangın önleme türünün kısa sürede sınırlarına ulaşmasına ve yetersiz kalmasına neden olabilmektedir. İşletme bazlı teknik çözümler ise beraberlerinde önemli oranda daha fazla yenilik, esneklik ve hareketlilik getirir. Elektrikli motorlarla tahrik edilen, ısı ve duman tahliye sisteminin ayrıca günlük havalandırmanın getirdiği faydalardan da yararlanılmasını sağladığı unutulmamalıdır.
